Halo Effect (Ayla - Hâle Etkisi) Nedir ?

Halo Effect (Ayla - Hâle Etkisi) Nedir ?

Halo yada Türkçe karşılığı Ayla veya Hâle kelimelerine karşılık gelir. Gök cisimlerinin çevresinde görülen ışık halkası. Başta Hristiyanlık olmak üzere bazı dinî çizimlerde kutsal kabul edilen kimselerin başlarının etrafına nurlu olduklarını belirtmek için çizilen halkaya verilen isminden alınır.


Halo etkisi kısaca ;

Kişiye yada yada ürüne ilişkin genel olarak kabul görmüş izlenimin veya kişinin yada ürünün dikkati çeken tek bir kişilik özelliğinin, ona ilişkin özel değerlendirmeleri etkileme eğilimi ile tanımlanan bir tür yargı hatasıdır. Örneğin cana yakın olarak değerlendirilen bir insanın, salt cana yakınlığından ötürü ayrıca sempatik olarak değerlendirilmesidir. Ayla etkisi, her psikolojik testte ciddi yargı hatalarına yol açabilmektedir.

Yani ; güncel hayatımızda aldığımız bir ürünün sırf bazı modelleri iyi diye hepsinin iyi olmasını beklemek bir hatadır. Örneğin Samsung'un üst düzey bir telefonu çok başarılı olması diğer modellerininde çok iyi olmasını zannetme hatasıdır. Daha açıklayıcı bir örnek vermek gerekirse Fiat firmasının ürettiği Ferrari otomobillere aldanarak aynı firma deyip Tofaş arabaları iyi zannetme yanılgısıdır.

Veya ben yaparım ben ederim şunu yaptım bunu yaptım, diyen insanlara aldanıp güvenme eğilimi gösterilmesidir. Unutulmamalıdır ki en iyi örneğin satış elemanları kendilerine çok güvenenler değil mütevazi olanlardan çıkmaktadır.

Horn Effect (Horn Etkisi) Nedir ?

Halo etkisinin terside Horn etkisidir. Horn sözcüğünü dilimize boynuz olarak çevirebiliriz. Horn Etkisi ise kişinin olumsuz bir özelliğinden dolayı kendisi ile ilgili genel bir olumsuz düşünceye sahip olunmasıdır.

Örneğin tanımadığınız biri önceden sevmediğiniz birisine benziyor diye olumsuz düşünmeniz bir horn etkisi yani yanlış bir ön yargıdır.