Bilgisayar Neden Yavaşlar ve Çözümleri Nelerdir?

Bilgisayar neden yavaşlar ve maksimum performans için neler yapılabilir ?

Kısaca pc iki olgudan oluşur.

I-) Yazılım (software)

II-) Donanım (hardware)

Bu iki olgu arasındaki uyum ve performans değişiklikleri bilgisayarınızın yavaşlamasına ve bazende çalışmamasına neden olur. Şimdi genel hatları ile bu başlıkları inceleyelim.

I-) Yazılımsal (software) kaynaklı yavaşlama nedenleri :

1) Casus yazılımlar ve virüsler
Çernobil virüsü hariç bu güne kadar hiç bir virüs pc çökertmek için yazılmamıştır. Peki pc neden çöker?
Genellikle virüsün yapıştığı ve işletim sisteminin süper gizli diye adlandırılan dosyalarına yapışmış ve silinemiyorsa ve antivirüs virüsü silmek için dosyayı tamamen ortadan kaldırırsa yada dosyanın işlemine zarar verirse işte o zaman pc çöker.

• Virüsler
• İnternet Solucanlan(Worm)
• Truva Atları(Trojan)
• Arka Kapıdan Sisteme Sızan Araçlar(Backdoor)
• Gizli Numara Çeviriciler(Dialer)
• Casus Yazılımlar(Spyware)
• Reklam Yazılımlan(Adware)
• Tarayıcı Hack Araçları(Hijacker)
• Kötü Niyetli Yazılımlar(Malware)
• VS...

Bu kısa bilgiden sonra mümkünse sürekli güncel bir işletim sistemi ve sürekli güncel bir antivirüs kullanın yanına antimalweri ve fix prg. ekleyin
Bilinmeyen virüsler için totalvirüs ü deneyin ve karşılık gelen antivirüsü (kesin deneme sürümü vardır) kurun ve pc temizleyin.

Genellikle virüs bir dosya indirmekden bulaşır. Virüslü dosyayı altdizinleri ile birlikte silin.
Ctrl + Alt + Delete tuşlarına aynı anda bir kere basarak ulaşabileceğiniz Görev Yöneticisi penceresinde tanımadığınız, farklı isimde dosyalar olup olmadığını kontrol edin. Şüpheli gördüklerinizin işlemini sonlandırın.
Başlat menüsündeki Çalıştır komutuna msconfig yazarak ulaşacağınız konfigürasyon düzenleme penceresinde, bilgisayarın açılışında yer alan dosyalara göz atın. Gereksiz gördükleriniz veya şüphelendiklerinizin işaretini kaldırın.

Casus yazılım olduğuna emin olduğunuz isimleri Çalıştır üzerinden regedit diyerek ulaşabileceğiniz Kayıt Defteri‘nde aratıp bu isimle ilgili girişleri elle silin. (Dikkat, casus veya virüs olduğuna emin değilseniz Windows’un işleyişini etkileyen yerlere müdahale edip bozuyor da olabilirsiniz)
Bilgisayarınızda özellikle de Windows’un kurulu olduğu sürücünüzde yer alan şüpheli dosya veya klasörleri silin
Önlem amacıyla birden fazla casus yazılım önleyici kullanın. Bazen birinin bulamadığını bir diğeri bulabiliyor.
Tüm bu yukarıdaki maddelere rağmen başarısız olunduysa, aynı işlemleri Windows’u Güvenli Mod da açarak combofix ile tekrarlayın.

SP leri antivirüs güncellemelerini yapmayı unutmayın.

NOT: Kişisel tavsiye mutlaka verilerinizin harici bir yerde yedeklerini alın.

2-) BIOS ayarları

Pek çok kullanıcı bilgisayarı alıp kurduktan sonra BIOS ayarlarına hiç dokunmaz ve aldığı günkü şekliyle kullanır. Aslında çoğu zaman da burayı kurcalamaya gerek bile yoktur. Ancak nadir de olsa bazı durumlarda BIOS ayarlarınız sisteminizin en uygun konfigürasyonuna uymayan ayarlara sahip olabileceğini unutmayın.
Yavaşlama sebebi olarak göstermek abartı olsa da, performansı artırmak için BIOS ayarlarını üst seviyelere çekmek sizin elinizde diyebiliriz. Bunun için anakartınızın özelliklerini okumak ve sınırlarını belirlemek; ardından da BIOS üzerinden bu sınırlar çerçevesinde gerekli düzenlemelere gitmek gerekir.
Ne yazık ki BIOS ayarları için standart hale getirilmiş uygulama veya değişiklik tablosu gibi bir şey yok. Anakartınızın modeline göre değişiklik gösteren bu bilgileri, üreticisinin sayfasından edinebilirsiniz. http://webseyyahi.blogspot.com.tr/

3-) Windows hizmetleri
"eğer windows kullanıyorsanız"

Standart bir kurulum sonrasında Windows’un sunduğu hizmetlerin pek çoğu varsayılan olarak çalışır veya kurulu halde gelir. Ne var ki, sistemin çalışması için kurulumları şart olmayan bu hizmetlerin büyük bir kısmını da çoğu zaman kullanmayız bile. Kullanmayacağımız bu hizmetler de boş yere hem yer kaplar hem de performansı azaltırlar.
Bu hizmetlerden hangilerinin çalıştığını görmenin bir yolu Yönetici Araçları‘na girmektir. Bilgisayarım‘a sağ tıklayıp Yönet dediğinizde açılacak ekranda hizmetin adı, durumu ve başlangıç tipi gibi bilgileri görmeniz mümkün. Burada hizmetlerin üzerine çift tıklayıp özelliklerini de görme şansınız var.
Üst kesimden durdurma simgesine basarak dilediğiniz hizmeti servis dışı bırakabilirsiniz. Ancak bunu yapmadan önce tıpkı daha önce bahsettiğimiz msconfig işleminde olduğu gibi burada da hizmetin işinize yaramadığına emin olun.
gereksiz yükü silebilir ve windowsunusun yükünü azaltabilirsiniz.

4-) İndeksleme

İndeksleme işlemi hızı düşürüyor
Hızı düşüren hizmetlerin en önemlisi de indekslemedir. Bu hizmetle Windows, bilgisayarınız üzerinde arama yaptığınızda daha kolay erişebilmeniz için arka planda diskinizi tarar. Bu da çalışmanızı yavaşlatan etkenlerden birisidir. Dilerseniz bu hizmeti devre dışı bırakabilirsiniz
önerilmez!

5-) Kaçak işlemler

Görev Yöneticisin de bunları görebilmeniz mümkündür.görevi sonlandırıp devam edilebilir.ve otomatik çalışması pasif duruma getirilebilir.Kaçak işlemler kilitlenme veya programın bozuk çalışması sonucu devreye girip işlemciyi de gereksiz yere yorarak performansınızı düşüren en büyük nedenlerden biridir. Öncelikle Başlat menüsünden girerek Başlangıç seçeneği altında nelerin olduğuna bir göz atın. Burada kullanmadığınız programların kısa yollarını görürseniz sağ tıklayıp doğrudan silebilirsiniz. Çünkü çalışan her bir program daha yavaş bir bilgisayar anlamına gelecektir. Hele ki bunlar gereksiz programlarsa, boşu boşuna yavaş bir sistem kullanıyor olabilirsiniz.

6-) Açılış programları
Gereksiz yere açışta başlayan prg.ları kapatabilirsiniz.bunun için çeşitli prg. kullanabilir yada win.de başlangıç prg. dan manuel yapabilirsiniz.

7-) Disk bölünmesi
Bu durumun önüne geçmek için periyodik olarak disk birleştirme işlemi yapmanız size fayda sağlar. Diskinizin boyu büyüdükçe disk birleştirme işlemi de o derecede uzun bir süre alır. Ancak sabit diskinizi bir düzene soktuğu ise gerçektir.
Diskiniz çok dolu olduğunda gerçekleşen yavaşlamanın sebeplerinden birisi de bu bölünmelerdir. Dolayısıyla disk alanınızın %20 ila 25′i civarında bir boş alan bırakmanız her zaman için bu bölünmeyi minimun seviyeye indirir.
Disk birleştiricisine, birleştirme yapmayı istediğiniz sürücüye sağ tıklayıp (örneğin C) Özellikler‘den Araçlar‘a gelerek ulaşabilirsiniz.
disk birleştirerek bu sorunun çoğunu çözebilirsiniz

8-) Kayıt Defteri ve dosya ,oyun, internet vb. kalıntıları

Regedit ile deftere girdiğinizde HKEY_ LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\CurrentVe rsion\Run ve HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\Curr entVersion\RunOnce başlıkları altında açılışta çalışan programların listesini görmeniz mümkün.
kayıtdefteri veya artık temizleyici bir program ile bu sorunu çözebilirsiniz.
boş yere fazladan prg.varsa alt dizinleri ile birlikte kaldırılmalıdır.

9-) Dosya sistemlerinin performansa etkisi

Bazı dosya sistemleri diğerlerine oranla büyük alanlı disk bölümlerinde daha iyi çalışırlar. Makinenizin üzerinde Windows kuruluysa NTFS dosya sistemine sahip olmak performans açısından daha mantıklıdır.
Dosya sistemi performansı, küme boylarıyla (cluster) yakından ilgilidir. Mesela NTFS dosya sisteminde 1TB’lık bir sabit diskiniz varsa küme boyu da muhtemelen 512 byte’tır. Bu da diskinizde devasa sayıda küme olduğu anlamına gelir.

Eğer diskinizde daha önce bahsi geçen bölünmeler fazla olduysa, dolayısıyla bu da problemlerin artacağına işarettir. Çünkü her bir küme üzerinde iz takibi ve arama işi (track and seek) gerçekleştirilir. Bu örnekteki gibi sayı çok fazlaysa, işlem de zaman alacaktır.

Tavsiye: Boşuna sabit diskinizi C D E gibi gerekenden fazla bölmeyin en fazla iki bölüme ayırın.
mesela 10 TB sabit diskinizin 10 gb bölümünü badtrarck için ayırın ve hiç kullanmayın.bu size full doldurma riskini ortadan kaldıracağı gibi bazı kullanım avantajlarıda sağlayacaktır.

10-) Format atmak
Mecbur kalmadıkça boş yere fazladan format atmayın unutmayınki sabit diskiniz hiçbir veriyi silmez sadece ascii kodunda sıkıştırır. Böylece fazladan yer kaybı ve perfonmans kaybı olur.

II-) Donanımsal (hardware) kaynaklı yavaşlama nedenleri :

Pc donanımları temelde 7 bileşenden oluşur, (İşlemci, anakart, ram, ekrankartı, güç kaynağı, sabit disk, kasa)

Bilgisayar en güçlü halkası kadar güçlü ve performanslıdır. Yani süper bir sistem toplayabilirsiniz ama yetersiz bir anakartınız varsa o anakartın müsade ettiği kadar güçlü bir bilgisayarınız vardır. webkenti.net

1-) Donanım uyumsuzluğu yada yetersizliği

Saydığımız bu 7 bileşenden birbiri ile tam uyumlu çalışmayan donanım bilgisayarınızın hızını sabitleyeceğinden sürekli yavaş çalışmasına neden olur.

2-) Güç kaynağı yetersizliği
Eğer standart bir pc ye modifiye olarak ekran kartı,seskartı, fan vb. donanım eklenmişse enerji tüketimine göre güç kaynağı çıkışı ile mesela 750w kullanılan enerji kabaca hesaplanabilir. Gelen şehir elektiriğide etkilidir avometre ile kontrol edilir.harici güç kaynağı yada voltaj düzenleyici kullanılabilir.

3-) Kirlenme
En büyük düşman toz, fanların dönesine engel olacağından ara ara temizlik yapmanızda fayda var.
Kasanız kapalıyken fanların tozlandığını, artan gürültüden veya kasaya dokunduğunuzda hissedeceğiniz titreşimden rahatlıkla fark edebilirsiniz. İlk zamanlar daha sessiz olan bilgisayarınız gün geçtikçe rahatsız edici boyutta bir ses çıkarıyorsa, bilin ki fanlarınız tozlanıyor. Böyle durumlarda hem işlemci, hem de güç ünitesinin fanlarını temizlemeyi ihmal etmeyin.

4-) Isı-sıcaklık
pc çeşitli yerlerindeki sıcaklıkları gösteren prg. mevcut. bu prg. kullanarak pcnizin sıcaklığına bakabilir. fazladan fan yada çeşitli soğutma yöntemleri kullanabilirsiniz.

5-) Hafıza (RAM)
Kısaca sistemin desteklediği en son ram boyutu takmanızı öneririm.

6-) Sabit disk
Diskinizde meydana gelebilecek arızanın tipine göre (mekanik, elektronik veya mantıksal firmware) farklı sonuçlarla karşılaşabilirsiniz. Düşük erişim süreleri, hatalı veya kullanılamayan hafıza alanları (bad sector), mavi ekranlar, arada sırada boot işlemi sırasında karşınıza çıkan hatalar gibi…
Bu sıraladıklarımızın çoğu da yardımcı programlar olmadan, fanın tozlanmasına nazaran anlaşılması çok daha güç sorunlardır. Ancak kolaylıkla fark edebileceğiniz şey hızın azalmasıdır. Diskiniz durumu kötüye doğru gidiyorsa sisteminiz de yerlerde sürünecektir. Yazma ve kopyalama işlemleri uzun zaman alacaktır.
Eğer NTFS dosya sistemi kullanıyorsanız, yazma işlemi sırasında uygun alanlar bulunana kadar siz kahvenizi içip tuvalete bile gidebilirsiniz. Geldiğinizde işlem yeni bitiyor olacak veya hata mesajıyla karşılaşacaksınız. FAT gibi diğer dosya sistemlerinde mavi ekranla karşılaşma şansınız bile yüksek.
Çözüm yolu nedir:Sabit diskinizin gereğinden fazla yavaş çalıştığını düşünüyorsanız disk tarama ve kontrol işlemlerini (scandisk ve chkdsk) uygulayın. Buradan elde edebileceğiniz en büyük ipucu, daha önceden sağlam olan sektörlerin bozulmuş olduğunu (bad sector) görmenizdir. Anlayın ki diskiniz için durum kötüye gidiyor.
Verilerinizi derhal yedekleyin. Hatta yedekte ikinci bir sabit disk daha bulundurun ki çökme yaşadığınızda acil müdahale edilebilsin.
Benzer şekilde, eğer diskinizde artık daha önce duymadığınız kadar gürültülü bir çalışma gerçekleşiyorsa durum yine pek iç açıcı değil. Benzer işlemleri yine yapın.
Birde SSD ye geçin artık HDD hızları yetersiz kalmakta.

7-) Fazla çevresel donanım
Pc de takılı sürekli kullanılmayan mikrofon yazıcı, kulaklık,usb gibi cihazları devre dışı bırakın

8-) Anakart
Anakart ile uyumsuz yada çakışma veya birbirini karşılamayan donanım parçaları kullanılmamalı

9-) Soğutucu veya fanlar
Soğutucu seçerken güç kaynağı hesaplanmalı ve uygun soğutucu kullanılmalı
çoklu küçük fan yerine sayısı az, büyük fanlar tercih edilmeli

10-) Zaman
Unutmayın ki pc de mekanik bir alet. zamanla eski performansı düşmesi normaldir.güncelleme yapılmadı ve mümkünde değişime gitmelidir.....


Computer Why Slow and What are Solutions?