Dizüstü Bilgisayar Donanımı Seçme Rehberi



Overclock Üstadından Bilgisayar Tecrübeleri (Bölüm 2)


Günümüz insanının vazgeçilmez bir yardımcısı olan dizüstü (notebook, laptop, tablet) bilgisayarları seçerken nelere dikkat etmemiz gerektiğini Lord üstadımızın tecrübelerinden oluşan bir yazılı ile paylaşıyoruz.
Öncelikle bu yazımızda marka yada modeller üzerine olmadığını,  geneli kapsayan ve seçim yaparken dikkat edilmesi gereken sıradan kullanıcının faydasına yarayabilecek ayrıntılar üzerinde durduğumuzu belirtmek isterim.



- Dizüstü bilgisayar alırken en çok neye dikkat etmeliyiz ?

+ Bir bilgisayar yekpare bir yapı değildir. Dolayısıyla bir arada çalışan parçaların en düşüğünde dar boğaz olur. Yani bilgisayar en düşük bileşene göre kendini ayarlar ve çalışır. Böyle bir makineyi satın alırken bir çok şeyden bilginiz olması gerekir. Zaten satıcı yada üreticilerde bu bilgisizlikten faydalanarak (obskürantizm) size ürünü kakalarlar. Örneğin en üst düzey bir bilgisayara düşük hızlı bir USB bellek taktınızda, veri aktarım hızı güçlü bilgisayara göre değil, güçsüz USB bellek hızında aktarım yapar. Bu nedenden dengeli ve fiyat performans ürünü sizi yıllarca kullanımda işinizi görecek bir bilgisayar seçmelisiniz.

- Dizüstü bilgisayar alırken marka önemli midir ?

+ Bilgisayar dünyası için IBM'in donanım tarafının Lenovo'ya satılması bir miatdır (2004). Çünkü bu tarihten sonra tamamen kendi parçalarını üreten yada ürettiren bir marka yerine, her parçasını farklı tedarikcilerin ürettiği ve bunları toplayıp bir marka altında birleştirip satan firmalar olarak devam etti. Mesela işlemci , zaten iki adet var Intel ve AMD , yada bellek üretici sayısı belli elbet birisini kullanacaksın gibi. Mac tarafını bir kenara bırakacak olursak, Sony'nin Vaio tarafının satılması ile birlikte artık her ürünü premium olan segmentasyona sahip bir üretici bakışı kalmadı.Yani her markanın üst düzey bir dizüstü bilgisayar modeli olduğu gibi tamamen müşteriyi kazıklamaya yönelik modelleride var. Ayrıca piyasada sadece kazıklamak üzere olan bir tane modeli bile işe yarar olmayan firmalarda var. Bunlardan uzak durulmalı.

- Dizüstü bilgisayar işlemcileri seçerken nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Bir bilgisayar işlemci üzerine tasarlanır , yani işlemciler hakkında azda olsa bilgi sahibi olmak gerekir. Ancak o kadar çok ayrıntısı vardır ki bunları bilmezseniz size sadece adı yada numarası yüksek diye kolayca kazık atarlar. Sadece iki üretici var İntel ve AMD . Bu güne kadar AMD nin "zamanına göre" iyi bir dizüstü işlemci çıkarttığına rastlamadım. Bu sebepten hep İntel'e mecbur kaldık. İntel de bu açıktan faydalanarak ne kadar saçma işlemcisi varsa onunla piyasayı doldurdu. Örneğin Celeron işlemcilerin hepsi zamanının çöpü olarak işten anlamayan müşteriye satıldı. Kısaca 2019 itibari ile dizüstü bilgisayarlar için AMD tüm işlemciler, intel Celeron ve Atom işlemcilerden ve ısınan işlemcilerden uzak durun.

- Dizüstü bilgisayar ekran kartı seçerken nelere dikkat etmeliyiz ?

 + Sadece iki üretici var Nvidia ve ATİ (AMD) . Bu güne kadar AMD nin "zamanına göre" iyi bir dizüstü ekran kartı çıkarttığına rastlamadım. Bu sebepten hep Nvidia'ya mecbur kaldık. Aslına bakarsanız orta ve alt seviye dizüstü bilgisayarlar için ekran kartının hiç olmaması daha iyi. Çünkü daha öncede söylediğim gibi bilgisayar en güçsüz donanıma göre kendini düşürür ve hareket eder. Dolayısıyla istenirse CPU içerisindeki GPU çekirdekleri zaten bu alt kapasitenin verebileceğini karşılar.
Aslına bakarsanız olayın tıkandığı nokta İntel'in yıllardır işlemci içerisine birleşik ekran kartı yongasını bir türlü geliştirememesinden kaynaklanıyor. Yoksa üst seviye dizüstü bilgisayarlar hariç geri kalan dizüstü bilgisayarlara harici ekran kartı ek masraf getirip saçma sapan konfigürasyonlar oluşturmaktan başka bir işe yaramayan acemi kandıran makinelerden başka bir şey değiller. Isı sorunlarıda ayrı dert.
Çözüm var ama üreticilerin işine gelmiyor. Anakart çıkışına harici bağlantı PCI-E girişi ve modüler harici bir ekran kartı ile tüm sorunlar çözülür. Böylece ihtiyacınız olduğunda harici ekran kartını bağlar, diğer zamanlarda işlemci GPU ile devam edersiniz.

- Dizüstü bilgisayar ekranı seçerken nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Bence bir dizüstü bilgisayarın en belirleyici bileşeni ekranıdır. Çünkü aslında ekran özellikleri diğer bileşenlerin yapısını belirler. Örneğin büyüklüğü dizüstünün boyutunu, çözünürlüğü ekran kartı kapasitesine göre çalışır vb. Ne yazık ki üreticiler ekran hakkında neredeyse hiç bir bilgi vermeden ürünün kataloğuna özelliklerini yazarlar. Ekran seçerken özellikle dizüstü ekranları için mat panel tercih edin. Görüş açısı 170 derecenin altına düşmeyen parlaklığı yeterli ekranları tercih edin. Günümüzde en az FullHD çözünürlükte, renkleri doğru veren ekran tercih edilmeli. Bu konu uzun ama özetle ilk bakılacak özellikler bunlar olmalı.

 - Dizüstü bilgisayar anakartında nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Zaten anakart dizüstü bilgisayarlar için sabit bir bileşen. Sadece çıkışlarının yeterli olması önemli. Ancak dizüstü bilgisayarın alt kapağı açıldığında bellek ve sabit disk yuvaları ile fan mekanizması dışarıya bakan yani bunlara bakım yaparken sadece arka kapağı sökmenin yeterli olduğu tasarımlar daha ergonomiktir. Birde üretici sitesinden eski modellere bakmak ve update çıkaran bir firmamı diye kontrol etmek gerekir. Çoğu firma bios update çıkartmadığından windows güncellemesi sonrası mavi ekran hatalarına yada güvenlik açıklarına sebep olmaktadır. Yani ürünü sattım alan zaten cahil boş ver kafasındaki firmalardan uzak durun.

- Dizüstü bilgisayar belleklerinde nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Kısaca ne kadar çok ram , o kadar iyidir. Ancak değiştirilemeyen yada ekleme yapılamayan sabit bellek tasarımlarını tercih etmemek mantıklı olacaktır.

- Dizüstü bilgisayar sabit diskinde nelere dikkat etmeliyiz ?

+ En başta HDD yapılarından uzak durun. SSD tercih edin. Pazarda sabit bellekli yani anakarta birleşik sabit disk modelleri var SD kart ile genişletilebiliyor falan diye müşteriyi kazıklıyorlar bunlara bakmayın bile.

- Dizüstü bilgisayar klavyesinde nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Ergonomisi düzgün olmalı. Mesela tuşların uzaklığı , enter tuşunun alanı, yumuşak plastik klavyelerden uzak durun , ömürleri kısa oluyor. Ben alüminyum klavye tercih ederim ama bulması zor. Su geçirmez yapıda olması , sessiz olması, yüksekliğinin ergonomik olması, ışıklandırmasının gözü almaması önemli kriterler.

- Dizüstü bilgisayar touchpadinde nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Alanı büyük ve hassasiyeti iyi olmalı. tıklama hissi stabil olmalı. Ayrıca jest denilen saçmalıkları içermek yerine kısayollarının olması daha iyi. Aşırı kaygan yapıdakilerden uzak durulmalı.

- Dizüstü bilgisayar fanında nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Çok önemli olmasına rağmen yıllardır ilerlemeyen bir teknoloji. Saçma sapan kalitesiz fanlar ve bitmeyen tıkanma sorunlarını umarım düzeltirler. Kısaca toz tutmayan sessiz tasarımlar olmalı.

- Dizüstü bilgisayar bataryalarında nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Pil teknolojisini ilerleten zengin olur :) Bu arada bir yanlış kullanımıda söyleyeyim günümüz dizüstü bilgisayarlarının pillerini çıkarmadan kullanılmalıdır. Zaten tercih edilen yapı lityum-iyon olduğundan hiç kullanmasanızda zamanla pilin ömrü azalır. Ayrıca pil düşük uyarı vermeden piller şarj durumuna geçmediğinden ( eski laptoplarda sürekli şarj etme gibi durumlar vardı ama umarım artık okadar kalitesiz yapılar yapmıyorlardır, artık bunu deneyip görebilirsiniz) pili hiç çıkarmasanızda olur.

- Dizüstü bilgisayar şarj adaptöründe nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Küçük ve kaliteli olsun. Yıllardır üreticiler kendi kafasına göre yaptılar ama USB-C portları yayıngınlaştıkça bu saçmalık bitecek. Birde kalitesiz yada tasarımsal sorunlar nedeniyle şarj ucunun takıldığı dişi yuva arızalarıda bıktırdı. Artık aynı cep telefonu gibi evrensel yapıya geçilmeli.

- Dizüstü bilgisayar kapağında nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Tabiki menteşe yapısına. Özellikle düşük modellerde bağlantı yerleri çabuk kırılsın diye bilerek adi yapıyorlar gibi menteşe dizaynları var. Ekranın düz yatabilecek kadar açılan yapılar tercih edilmeli. Dış kaplamada tıraşlanmış alüminyum severim ama oda fiyatı artıran bir unsur.

- Dizüstü bilgisayar çantasında nelere dikkat etmeliyiz ?

+ Sert kapaklı , kabuk gibi olan ve köşeleri sağlam yapılar tercih edilmeli.

- İkinci el dizüstü bilgisayar alınır mı ?

+ Bu konu biraz çetrefilli ve teknik bilgi isteyen bir durum. Eğer meraklısı varsa başka bir zaman bu konuyu uzun uzun ayrıntıları ile açıklarız. Öncelikle eğer varsa mutlaka ürünün garanti süresi dolmuş olsa bile faturasını alın. Bilgisayar sorunsuz tamir görmemiş ve fiyatı da uygunsa alınır. Ancak firmalara özel üretilmiş ürünler var. Bir zaman sonra bunlar piyasaya çok uygun fiyata 2. el olarak çıkabiliyorlar, bu ürünleri kısaca firma çıkması bilgisayarları tavsiye etmem.

- Dizüstü bilgisayar için eklemek istediğiniz başka şeyler var mı?

+ Garanti ve servis kalitesi önemli ama bu konu hakkında ayrıntılı araştırma yapmak daha iyi olacaktır. Unutmayın ki özellikle okuma alışkanlığı olmayan toplumlarından kapitalist sistem faydalanır ve size ürünü iyimiş gibi allar pullar kazığı sokar. Özetle cahilsen daha beteri ön yargılı cahilsen, bu çağda çok kazık yersinde vazelin sürdüklerinden farkında bile olmazsın.
Özellikle bir ürün satın aldığınızda bu otomobilden cep telefonuna, buzdolabından bilgisayara hangi ürün olursa olsun kullanma kılavuzlarını okumanızı tavsiye ederim. Günümüzde elektronik eşyaların özellikle bilgisayar ürünlerinin kullanma kılavuzları internet üzerinden e-döküman şeklinde verildiğinden, ürünün yanında basılı metaryal olarak çıkmamaktadır. Dolayısıyla üretici web sitesinden ilgili dökümanı indirmek gerekebilir. Son yıllarda kullanma kılavuzlarına ekledikleri kod ile size bonus garanti yada ücretsiz hediyeler gizlemektedirler.
Hızla ilerleyen teknolojide mümkün olduğunca üst özelliklerde bilgisayar alıp, uzun yıllar kullanmanızı öneririm. Çünkü işimi görsün yeter dediğiniz özellikler çok kısa zaman sonra size yük olup ,temel ihtiyaçlarınızı bile karşılamamaya başlayacaktır.

Daha çok söylenecek ayrıntılar var ama onlar meraklısına hitap eden ayrıntılar. Biz son kullanıcı için dilimiz döndüğünce bir şeyler aktarabildiysek mutluluk duyarız.

Özetle :

Bir dizüstü bilgisayar seçerken fiyatının yanında,
* Düşük güce sahip işlemci seçmeyin.
* Giriş ve alt segment dizüstü bilgisayarlar da harici ekran kartlı model almayın.
* Sabit diski SSD olan modelleri alın.
* Düşük çözünürlüklü, parlak ekranlı modelleri almayın.
* Yetersiz soğutma yapan modelleri almayın.
* Şarj Girişi USB-C port yapısındakileri alın.
* Menteşe yapısı kaliteli olanları alın.
* Kullanma kılavuzlarını okuyun.
* Mümkün olduğunca uzun yıllar kullanabileceğiniz özelliklerdeki bilgisayarları alın.


Devamı :
Bilgisayar Donanımı Seçme Rehberi


Umarız faydası olmuştur...


Yorumlar