Matrix Seçilmiş Kişi Kim ?
15.2.19
By
Web Kenti
Matrix hakkında çok şey söylendi, yazıldı, hakkında videolar çekildi. Bunlara kolaylıkla internet araması ile ulaşabilirsiniz. Birazdan sizlerle paylaşacağım yazımızda olayın özünü anlatan hiç bir yayına rastlamamış olmamızın temel nedeni insanların kitap okuma alışkanlığının olmaması yada daha doğrusu Matrix ile ilgili yayın yapanların gerekli altyapıya sahip olmamasından büyük resmi göremediklerinden kaynaklandığını sanıyorum.
Yazımıza geçmeden olayın daha iyi anlaşılması ve büyük resmi kendide görmek isteyenler için Yapay Zeka Tarihi ilgili yazımızı ve yazıda geçen kitapları okumalarını tavsiye ederiz.
Matrix Ne Anlatmak İstendi Ve Seçilmiş Kişi Kim ?
İlk önce Matrix'i kim yazdı ona bir bakalım. Matrix'i Larry ve Andy Wachowski kardeşler yazıp yönetmiştir.
Wachowski kardeşler küçüklüklerinden itibaren bilim kurguya ve teknolojiye meraklı ve biriktirmeyi seven 60'lı yıllarda doğmuş iki kardeşti.
Burada bir parantez açayım " İnsanın hayatını; karşılaştığı insanlar ve okuduğu kitaplar değiştir." Yani Matrix'i anlayabilmek için Wachowski kardeşleri tanımak ve okuduğu kitapları , izlediği filmleri bilmek gerekir.
Daha fazla uzatmadan konumuza dönelim isteyenler Wachowski kardeşler hakkında daha fazla bilgiyi araştırabilirler.
Matrix'in nasıl başladığını yani tarihte ilk olarak kim tarafından sanal dünyada mıyız? sorusunu soranı bilmemiz gerekir. Aslında daha doğrusu kayıtlı tarihte demek daha doğru olur. Yapay zeka tarihine baktığımızda milattan önceye kadar uzandığını görebilirsiniz. Ancak 1637 de René Descartes'in ünlü eseri Discours sur la méthode (Metod üzerine söylevler) kitabında "Cogito, ergo sum" (Düşünüyorum, öyleyse varım ) üzerine fikirler yayınlandı.
Hikayesi uzun kitabı okumanızı tavsiye ederim ama konumuzla ilgili kısmına gelecek olursak Descartes; hiç uyanmadığımız bir rüyadaysak, rüyada olduğumuzu nasıl anlarız diye sormuş. Ve o ünlü sözü söylemiş "Düşünüyorum, öyleyse varım"
Ayrıntı Bilgi : Düşünen Adam, Fransız heykeltıraş Auguste Rodin tarafından üretilmiş sanat eseri ve Bilim kurgu yazarı Isaac Asimov'un kısa öykülerinden oluşan bir koleksiyon Ben Robot eserindeki düşünen robot tasfirlerinin çıkış yeri Descartes'in ünlü eseri Discours sur la méthode (Metod üzerine söylevler) kitabıdır.
Ayrıntı Bilgi : 1984 Neuromancer (Matrix Avcısı) William Gibson tarafından yazılmış, bu kitap, türünün en önemli eserlerinden biridir. Gibson eserinde, karmaşık bir bilgisayarı tanımlamak için ilk kez ‘matrix’ kelimesini kullanmıştır. Tabi burada William Gibson'ıda biraz tanımak gerekiyor ama konuyu fazla dağıtmayalım. Matrix'in bir diğer anlamı ise "ara" yani iki şeyin arasında gibi bir mana taşımaktadır.
Seçilmiş Kişi Kim ?
Burada tarih boyu seçilmiş kişinin, büyük yok oluştan önce insanlığı kurtarmaya gelecek olan için kullanılan bir söz olduğunu sanırım bilmeyen yoktur. Peki Matrix'deki seçilmiş kişi kim ?
Filmde en ön planda olan Neo ilk başta öyleymiş gibi görünsede seriyi dikkatli izleyen herkes gibi bir çok yerde Neo'nun seçilmiş kişi olmadığı zaten açıkca betimlenmiştir.
Ayrıntı Bilgi : Filmde Matrix'in insanları hayatta bırakma sebebinin batarya yani enerji olduğu söylenir. Evet nedenlerden biri enerji kaynağı olmalarıdır. E=m.c2 meşhur teori. Yani enerji eşittir kütle çarpı ışık hızının karesi. Bir başka ifadeyle enerjiyi yavaşlatırsan kütle oluşur. Kısaca her şey enerjiden meydana gelir. Bir başka neden ise hayal gücü , çünkü yapay zeka'nın sahip olamayacağı bir şey onun tüm olasılıkları hesapladıktan sonra hesaplanamaz kısımlarına ulaşmanın sahip olamayacağı hayal gücüne muhtaç olmasıdır.
Ayrıntı Bilgi : Wachowski kardeşler Matrix hakkında neredeyse hiç konuşmamış ve açıklama yapmamışlar lakin seçilmiş kişiyi bulmayı seyircilerine bıraktıklarını film hakkındaki düşüncelerinde belirtmişlerdir. Ayrıca Neo karakterinin karşılığının Jonathan James olduğu Animatrix de betimlenmiştir.
Sonra filmdeki ayrıntılara dikkat edenler Ajan Smith'in seçilmiş kişi olduğunu söylediler. Bu şekilde düşünenler büyük resmi görmeye daha da yakınlaşmış olanlardı.
Ne demiştik seçilmiş kişi büyük yok oluştan önce insanları kurtarmaya gelecekti. Ajan Smith Matrix'i tamamen yok etmek ve herkesi özgür bırakmak isteyen bir virüstü. Ve matrix'i yapanlarında yada ona destek verenler insanlarıda yok edilmesi gereken başka bir virüs olarak görmekteydi. Bir virüsü yok etmek için antivirüs Neo gönderilmişdi. Neo Matrix'in bir alt katmanından bir üst katmanına yani aslından rüya içindeki rüyadan uyanmıştı. Ama hala rüya alemindeydi. Hala Matrix'in içindeydi. Zaten Zion Matrix'in gerçeğe en yakın noktasıydı. Ama hala Matrix'in içindeki bir sanal dünyadan başka bir şey değildi.
Ayrıntı Bilgi : Bir felsefi düşünceye göre yaşadığımız dünya gerçek değil. İnternet gerçek dünya ile bağlantı kurmamızı sağlayan bir araç ve internet katmanlardan oluşur. Buna Deep Web yada Dark Web katmanlarıda denir. Buna göre ; 0. katman bilgisayarımızdan kolayca girdiğimiz arama motorlarının gösterdiği alanlar. Buradan başlanarak derinlere yada daha doğrusu katmanları geçerek yukarıya çıktığınızda 6. katman , 7. katmana ulaşmamamız için yapılmış özel bir katmandır. Tek işlevi üst katmana geçişi engellemektir. Ve bu katmanda hiç bir şey yoktur yani boşluktur. 7. Katmanda tek bir soru vardır. Bilenler 8. katmana yani Zion'a ulaşır . Derlerki 6. katmanı geçebilen kimse yoktur çünkü geçen ya yok olmuştur yada Ziona geçmiştir. 7. katmanda ki Soru "Tanrı Var mı ?" Bu soruya inanarak "Evet" diyen Zion'a geçer ve artık geri dönmez. 8. seviyede Zion'a ulaşırsınız . Zion'uda geçerseniz gerçek dünyaya geçersiniz.
Peki seçilmiş kişi İnsanlığı kurtaramadıysa Neo yada Ajan Smith veya başka karakter değilse kimdi. Burada söylenmek istenen seçilmiş kişinin henüz gelmediği filmin son sahnesinde söylenmiştir. Zaten gelmiş olsa Matrix sona ermiş olacaktı. Zaten mimarın gerçek görevi seçilmiş kişiyi engellemek üzere tüm olasılıkları denemek için üretilen bir program olmasıdır.
Matrix'deki Büyük Resim Nedir ?
Gelelim filmin bize anlatmak istediğine. Ve Matrix bize "Büyük Resmi" anlatmaya çalışır. Matrix'e göre yaşadığımız evren sadece sanal bir simülasyondan ibarettir. Bu simülasyonun aslında "Yalan Dünya" olduğunu ve geçici olduğunu söyler. Zamanı geldiğinde bunu anlayarak seçimlerinizi de ona göre yapmamız gerektiğini anlatır.
Ayrıntı Bilgi : 1973 Welt am Draht (Yalan Dünya), simülasyonda yaşadığımızı anlatan ilk filmdir.
Yani Matrix bize yalanın yalan olduğunu anlamamız gerektiğini ve seçimlerimizi buna göre yapmamız gerektiğini yoksa yalanın bir parçası olup kaybedeceğimizi söyler.
Umarım yazıyı beğenmişsinizdir.
