El Yıkamanın Ve El Hijyenin Önemi

Elleri Yıkamanın Hayatımızdaki Değeri

Elleri yıkamak hastalıklardan korunmada en etkin yoludur. İnsan beyni farkında olmasa da elleri temiz insana daha fazla güvenme eğilimindedir. İnsanlık tarihinde ortalama insan ömrünü en fazla uzatan şey el hijyenidir.



Bu üç cümle bile el yıkama ve el hijyeninin gerek sağlığımız gerekse sosyokültürel yaşamımızda ne kadar önemli bir kriter olduğunu kısaca özetlemektedir.

TEMİZLİK İMANDAN GELİR.


A.) Elleri yıkamak hastalıklardan korunmada en etkin yoludur

İnsanların çoğu büyük resmi göremezler (cahil olanları ise gördüğünü zanneder). Örneğin gözle görmedikleri için hastalığın eller ile taşındığınıda fark edemezler. Çoğu durumda hasta etmesede vücuda giren mikroorganizmalar bazen çok kısa sürede (corona),  bazende delidana hastalığında olduğu gibi beş - on yıl sonra ortaya çıkabilir. Tabi ki kimse geriye dönüp beş yıl önce şu sebepten oldu demez. Ama sonuçta hasta olur.

SAĞLIK EN BÜYÜK HAZİNEDİR.

El yıkamanın, sağlığa faydalarını anlatan bazı bilimsel çalışmalar


Bir çok hastalığın sebebinin ellerin doğru yıkanmaması sonucu ortaya çıktığını bilmemiz gerekiyor. Örneğin gıda zehirlenmelerinin %50 si elleri doğru yıkamamaktan kaynaklanıyor.
Michigan State University

Elleri yıkama alışkanlığı olması gribin yayılmasını en aza indirir.
Cowling, Benjamin J.; et al. (2009).

Elleri doğru yıkamak ishalden korunmaya yardım eder.
Luby, Stephen P.; Agboatwalla, Mubina; Painter, John; Altaf, Arshad; Billhimer, Ward; Keswick, Bruce; Hoekstra, Robert M. (2006).

Elleri doğru yıkamak solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde rol oynar.
Scott, Beth; et al.

Elleri doğru yıkamak bebek ölümlerini engellemek için önlem almada rol oynar. Gelişmiş el yıkama uygulamalarının beş yaşının altındaki çocuklarda boy büyümesinde küçük iyileştirmelere neden olduğu gözlenmiştir.
Dangour, Alan D (1996).

Gelişmekte olan ülkelerde, solunum yolu hastalıkları ve ishalli hastalıklar ile ilgili çocuk ölüm oranları sabunla el yıkama gibi basit davranış değişiklikleri ile azaltılabilir. El yıkama, basit bir eylem olmasına rağmen neredeyse %50 oranında bu hastalıklardan ölüm oranını azaltabilir.
Curtis, Val; Cairncross, Sandy (May 2003).

Evde, okulda ve toplu yerlerde sergilenen bu otonom davranış, dünya çapında, ishal ve akut solunum yolu enfeksiyonlarını engellemenin etkili ve en ucuz tek yoludur. Zatürre, büyük bir solunum yolu enfeksiyonudur ve yılda yaklaşık 1,8 milyon çocuğun hayatını alarak, beş yaş altındaki çocuk ölümlerinin bir numaralı nedenidir. İshal ve zatürre birlikte yılda yaklaşık 3.5 milyon çocuğun ölmesine neden olmaktadır.
The State of the World’s Children 2008.

UNICEF'e, göre yemeklerden önce ve tuvaletten sonra sabunla el yıkama alışkanlığı tek bir aşı veya tıbbi müdahaleden daha hayat kurtarıcıdır, bu alışkanlık, ishal ölümlerinin neredeyse yarısını ve akut solunum yolu enfeksiyonları ölümlerinin dörtte birini engellemektedir. El yıkama genellikle su, sanitasyon ve hijyen gibi diğer sanitasyon müdahalelerine entegre edilmiştir.
e Borges, Lizandra Ferreira de Almeida; Silva, BL; Gontijo Filho, PP (2007).

Elleri doğru yıkamak enfeksiyonlardan korunma ve yayılmasını önlemede son derece ucuz ve etkili bir yöntemdir. Sadece 20 saniyede uygulanabilecek doğru el yıkama tekniği ile bulaşıcı ve salgın pek çok hastalığa karşı önlem alınabilir.
The Right Care of the Right Wash

Bu ve benzeri akademik araştırmalar aynı şekilde uzayıp gidiyor.


Ellerimizi ne zaman yıkamalıyız?


Kısaca dışarıdan eve her girişimizde, yemeklerden önce ve mikrop taşıyan her türlü şeye dokunduktan sonra ellerimizi su ve sabun ile yıkamalıyız.

El hijyeninde amaç; kimyasal ve fiziksel zararlıların ve enfeksiyonlara yol açan mikroorganizmaların uzaklaştırılmasını sağlamaktır. Eller sadece su ile yıkandığında, mekanik bir etki ile görünür kirler uzaklaştırılmaktadır ancak tam bir hijyen sağlanamamaktadır. Bu nedenle, el temizliğinde su ile birlikte sabun kullanılması gerekmektedir.

Doğru el yıkama nasıl yapılır?


El yıkamadan önce takılar çıkarılır. Akmakta olan su altında eller ıslatılır (böylece mekanik ön temizlik sağlanır).
Avuç içine sabun alınır ve sabun ile avuç içine ovalanarak dağıtılır.
Her iki elin parmak araları, başparmak, el ayası ve el içi, tırnak uçları, el bileği sabun ile köpürtülerek en az 30 saniye ovalanır. Tam hijyen için ise eller dirseklere kadar yıkanmalıdır. Eller akan su altında durulanır.

El kurulama nasıl yapılmalıdır?


Mikroorganizmalar nemli ortamlarda daha hızlı çoğaldığı için ellerin mutlaka kurulanması gerekir. Enfeksiyonların yayılmaması için de tek kullanımlık kâğıt havlu kurulanması önerilir.
Aynı kağıt havlu ile musluk kapatılır ve kağıt havlu atık kutusuna atılır.

Ellerin kurulanması el temizliğinin önemli bir parçasıdır. Kullanılan havlunun ıslak veya nemli olması mikroorganizmaların yıkanmış temiz ellere bulaşmasına neden olur. İdeal olanı ellerin kağıt havlular ile kurulanmasıdır. Bu mümkün değilse evde kullanılan havlular sık değiştirilmelidir.

El yıkamada ne tip temizleyici kullanmalıyız?


Siz reklamlarda söylenen boş laflara aldanmayın. Kısaca saf sabun kullanın.


B.) İnsan beyni farkında olmasa da elleri temiz insana daha fazla güvenme eğilimindedir


Burada bir yönetici eğitmeni (dolayısıyla toplum bilimci ve kişisel gelişim uzmanı) olarak sazı elime ben alayım. Bu konuda yapılmış bir çok araştırma insanların birbirlerine güvenmek ve hoşlanmak  konusunda afinitesi  temizlik ile doğrusal bir artış gösterir. İnsanlar temiz ellere sahip olanlara karşı daha fazla güven hissediyor ve daha fazla hoşlanıyor. Özellikle ilk tanışmada ellerin temizliği karşıdakini etkilemede önemli bir yer teşkil ediyor.


C.) İnsanlık tarihinde ortalama insan ömrünü en fazla uzatan şey el hijyenidir.


Bunu tarih de ilk Romalılarda kanalizasyon sistemleri yapıldıktan sonraki insan ömrünün ortalamasının artmasında rastlasak da, dünyanın her yerindeki bir çok medeniyeti incelediğimizde hijyene verilen önem ile ortalama yaşam süresi arasında doğrusal bir bağ vardır. Günümüzde bile çocuk ölümlerinin nedenleri incelendiğinde el yıkama kültürünün hastalık önlemede ne kadar önemli bir yer teşkil ettiği belirgin derecede ortaya çıkmaktadır.
Yapılan araştırmalara göre insanlık tarihi boyunca, insanların hastalanmasının en büyük nedeni hijyen kültürü ve  hijyenin ilk adımı elleri yıkamaktır.

Sonuç da başta kendi sağlınız, çevrenizin sağlığı ve etrafınızdan daha fazla değer ve saygı görmek için suya sabuna dokunun, suya sabuna dokunmayanlardan uzak durun !

Sağlıcakla kalın ...



Yorumlar

  1. Özellikle de şu günlerde herkesin daha hassas ve özenli olup el yıkama ve hijyen kurallarına uyup sık sık uygulaması gerekiyor. Bilgilendirici yazı için teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Toplumlara bu bilinci küçük yaşta kazandırmak ve sürekli uygulamak , toplumların kendisine fayda sağlayacağı muhakkak. Katkılarınız için teşekkürler.

      Sil
  2. gerçekten de hijyen çok önemli

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet. Umarız birilerine faydamız olur.

      Sil
  3. Kesinlikle doğru. Ne yazık ki çoğu komşum filan hijyene dikkat etmiyor, çöp tutuyorlar ellerini yıkamıyorlar! Pazardan aldığı havucu yolda katur kutur yiyen komşu gördüm ben. Yıkamadan ve kabuğuyla!

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet insanlığa hijyen eksikliğinden yaşanmışlıklarından ders almayanlar hala var.

      Sil
  4. valla ben zaten sık yıkayan biriydim ama malum bir virüs yüzünden şuan 4 katına filan çıkardım sanırım günde 70 kere rahat yıkıyorumdur.Hijyen konusuna değindiğiniz için teşekkür ederim.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hijyene özellikle el temizliğine bende çok önem gösteririm.

      Sil

  5. very informative post American state|on behalf of me} as i'm perpetually craving for new content that may facilitate me and my data grow higher.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Thank you for your kindness and compliments.

      Sil

Yorum Gönder

🔺 YUKARI ÇIK 🔺