İnternet Hangi Yönde Yığılır?

İnternetin Gidişatı Ne Olacak?

İnternet, tüm dünyada ki yaşam şeklini etkiledi. Bundan yaklaşık 20 yıl öncesinde teknoloji sever bir grup üstad ile bir forum da internetin hangi yönde yığılacağını ve içine mi çökeceğini yoksa dışına mı taşacağını tartışıyorduk.

Burada çökme olayını tam olarak Türkçeye çeviremediğimden biraz açıklayalım. İnternetin ilk yıllarında kurumsal sitelerin dışında çok az sayıda bilgi içeren internet sitesi vardı. Zamanla bu sitelerin saylarının artacağı ortaydı. Bir kişi bir bilgi edinmek istediğinde çok sayıda kaynağı tarıyor ve çok sayıda bilgi edinme yolu izliyordu. Ve dolayısı ile çok sayıda internet sitesini ziyaret ediyordu.

İnternet siteleri sayıları hızla artmaya başlamış, bilgi çeşitliliği ve ulaşılabilecek kaynaklar ve yollar çeşitlenmeye başlamıştı. Bu aşamada iki seçenek ortaya çıktı.

1.) Singularity (Tekillik)

2.) Multiplicity (Çeşitlilik)

Eğer internet Tekillik yönünde ilerlerse içine çökecek. Yani insanların neredeyse hepsi arama motoru olarak tek bir arama motorunu tercih edecekler, haber okumak için 3-5 haber sitesine bakacaklar, eposta için tekbir yayıncıyı kullanacaklar gibi yani internet bir okyanus olsa da insanların çoğu küçük bir koydan dışarı pek çıkmayacaklar yada bunun tam tersi Çeşitlilik olacak ve herkes ayrı ayrı kanalları tercih ederek herkes ayrı bir deniz içinde yer alacaktı.

Bende dahil büyük çoğunluk internetin Tekilliğe doğru gideceği yönünde fikrimiz oluştu. Tabi ki bunun standartlaşma başta olmak üzere avantajları olsa da bilginin tekelleşmesi interneti içine çökertecek alternatiflerin büyümesini engelleyecek ve güce sahip olanın size verdiği kadarı ile bir gerçeklik oluşacaktır. Dolayısı ile internet trafiğinin %80 ve üzerini bir kaç dev organizasyon elde edecek geri kalan payda diğer tüm internet sitelerine dağılacak buda ortaya çıkacak yeni küçük sitelerin gelişip büyümeden kısa sürede kapanacağı ve internet tarihine karışacağı yönündeydi.

20 yıl sonunda maalesef tekillik kazanmaya başladı. 

https://theconversation.com/we-spent-six-years-scouring-billions-of-links-and-found-the-web-is-both-expanding-and-shrinking-159215

Yapılan araştırmalar insanların interneti TV gibi kullanmak istediğini gösteriyor, yani sıradan bir internet kullanıcı kendisine kısıtlı sayıda bir internet dünyası oluşturup yeni bir şeyler aramıyor yada yeni bir şeyle karşılaşsa bile eskisinde kalmaya ısrar ediyor. İnsanlar bir şey araştırırken çok sayıda alternatife değil bildiği dev bir siteye bakıp dediğini doğru kabul edip çıkıyor.

Bu kişisel bloglardan alternatif uygulamalara kadar internetteki her şeyde bu yönde ilerliyor. Genel olarak insanlar gündelik internet zamanlarında 10-15 internet sitesi dışında işi düşmemişse başka yerlere hiç bakmıyor bile. Bir ayda sürekli girdiği internet siteleri dışında çok az yeni internet sitesi ziyaret ediyorlar ve bu yeni internet siteleri ziyaretleri genelde bir defaya mahsus oluyor. Dolayısı ile sıradan bir internet kullanıcısın tüm sanal alemi üç beş dev servisin etrafında şekilleniyor. Onlar ne derse doğru kabul ederek yaşıyor.

Kısaca internet çok alternatifli olmaktansa tek tip olmaya doğru hızla ilerliyor. Bunun etkisi ile de dünya çapında dev olamayan yerel büyük siteler, işin kaliteden değil kalabalıktan geçtiğini sanarak yarım yamalak bilgi ile her şeyden az olsun da yine de olsun kafasında tık tuzağı paylaşımlar ile içlerini dolduruyor. Örneğin yerel haber sitelerinin her şey için içerik oluşturma gayreti arama motorlarında çıkıyor ama bilgi kalitesi düşük paylaşımlarını, buna en güzel örnek olarak verebiliriz.

Tekilliğin bir diğer yönü ise internette istenilen bilgiye ulaşmak her geçen gün zorlaşıyor. Küçük sitelerin yaşamasına izin verilmemesi, bilgi paylaşan kişilerin azalmasına neden oluyor. Bu aslına bakarsanız interneti bekleyen en büyük tehlikelerden birisi. İnternete yeni bilgi eklenmezse aradığımızı bulamaz olmaya başlayacağız. Tekilleşmenin yanında anlamsız telif yaptırımları, büyük biraderin istemediği içerikler ve küçük sitelerin kapanması yüzünden internet 404 linklerle dolu duruma gelmesine neden olmaktadır. Bu gidişat ile eski içerikler bir bir silinip istediğiniz zaman kolayca ulaşamayacağınız bir çöle dönüşecek, doğru ve tarafsız bilgiye ulaşmak her geçen gün zorlaşacak.

İnternet hafızasının her geçen gün silinmekte olması, mevcut bilgilerin tekilliğin istediğinin dışına çıkamaması ve yeni bilgi girişinin her geçen gün azalması alternatif bir internet "web 2.0" hayallerini güçlendirmektedir.

Tamam da Paşam Bu Benim Ne İşime Yarayacak?

Kısaca bir şey Wiki de yazıyor diye kesinlikle doğru olduğu anlamına gelmez alternatiflere de bakmak gerekir, bir şey Google de üst sırada çıkıyor diye kaliteli olduğu anlamına gelmez diğer sonuçlara da bakmak lazım. Eğer tekilliği kabul edip diğerlerine bakmazsak, tekilliğe sahip olan ne isterse o olur. Mesela kombi tamiri için arama yaptığınızda en üste çıkan sonucun en iyi kombi ustası olduğu anlamına gelmez. Yada en çok satılan ürünün kaliteli ve sizin için en uygun ürün olduğu anlamını taşımaz. Bir haber sitesi şu ürün şuna iyi geliyor diye hemen kanmamak lazım. Gibi gerçek hayatta tekilliği anlamayı faydaya dönüştürürseniz daha az kaybedersiniz. Gibi örnekleri çoğaltabiliriz.

Haydi selametle...